رمضانعلی بذرافشان، فرزند قاسم، شماره شناسنامه:24 ، متولد:1343، ساکن قم
دانش آموخته حوزه علمیه و دانشگاه . دارای مدارج علمی اتمام سطح حوزه، فوق لیسانس مذاهب اسلامی(دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی) -  عضو هیات موسس و هیات مدیره انجمن کتابداری و اطلاع رسانی استان قم، و عضو شورای علمی اطلس فرهنگی ایران وعضو گروهای کارشناسی در مراکزمختلف  علمی فرهنگی -  دارای سابقه تدریس درمراکز آموزشی ، مدارس علمیه و برخی دانشگاه های قم
آدرس وبگاه : marzban.blogfa.com   /  kelergiman.blogfa.com
 پست الکترونیک :   bazrafshan@dte.ir  bazrafshan43@gmail.com  bazrafshan43@yahoo.com 

مدارک و سوابق تحصیلی :
1-فوق لیسانس مذاهب اسلامی(دانشگاه ادیان ومذاهب)، عنوان پایان نامه: گونه شناسی وتبارشناسی شبهات ضدشیعه
2- خارج اصول و فقه حوزه علمیه{مدارج علمی اتمام سطح}
3- گواهینامه قبولی دوره عمومی زبان عربی دانشگاه باقرالعلوم (ع)
4- گواهینامه قبولی دوره تخصصی زبان عربی دانشگاه باقرالعلوم (ع)
5- گواهینامه قبولی دوره عمومی زبان انگلیسی دانشگاه باقرالعلوم (ع)
6- گواهینامه قبولی دوره تخصصی زبان انگلیسی دانشگاه باقرالعلوم (ع)
7- گواهینامه شرکت در کارگاه بین المللی مدیریت سایبر / دانشگاه تهران
8- گواهینامه شرکت در گارگاه نگارش مقالات علمی بین المللی و"ISI"/ پژوهشکده علوم وفناوری اطلاعات ایران(ایران داک)
9-گواهینامه قبولی دوره کتابداری و افزایش مهارت های کتابداری و اطلاع رسانی/ زیرنظرمرکز مطالعات وتحقیقات اسلامی(پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی) واساتیددانشگاه تهران

سوابق آموزشی و تدریس:
1- سابقه تدریس دروس" متودولوژی" ، "روش تحقیق کاربردی"، "تحقیق رایانه ای "،"دوره مهارت افزایی"و... در دانشگاه قم، مدرسه حجتیه و بنت الهدی (جامعه المصطفی العالمیه) ، مدرسه علمیه معصومیه وپژوهشکده باقرالعلوم و....
2- سابقه تدریس  مواد مختلف کتابداری و اطلاع رسانی:" فهرست نویسی" ، "رده بندی کتابخانه "، "آشنایی با اینترنت "، "نرم افزارهای کتابداری"، "مرجع شناسی فارسی و عربی"،"مقدمات آرشیو" و...) در مرکزآموزش شماره 2 وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی  و دانشگاه جامع علمی و کاربردی فرهنگ و هنر قم
3- سابقه تدریس دروس  تاریخ اسلام، آشنایی با ادیان، متون عرفانی، اخلاق کاربردی ، زبان انگلیسی1و2، مبانی جامعه شناسی و... در دانشگاه قم

 فعالیت ها و سوابق اجرایی:
1.       مدیر مرکز اطلاع رسانی علمی سازمان حوزه ها و مدارس علمیه خارج از کشور ( 1381-1384 )
2.       معاون اجرایی ومدیر تامین محتوا و رسانه ی بخش پژوهش چهاردهمین نمایشگاه بین المللی قران کریم (1385)
3.       مدیرتامین منابع وممیزی بخش پژوهش پانزدهمین نمایشگاه بین المللی قران کریم (1386)
4.       کارشناس پژوهش دفتر طرح و برنامه مرکز مدیریت حوزه علمیه قم( 1381 – 1384)
5.       ناظر فهرست نویسی و رده بندی کتابخانه های مجمع التقریب مذاهب اسلامی و ..... (1385- ادامه دارد)
6.        مدیر اجرایی و کارشناس نقد و ارزیابی کتب و مقالات مجله آینه پژوهش( 1369-1372)
7.       مدیراجرایی و گردآودنده خبرنامه"دین پژوهان"(1381-1384/15شماره)زیرنظردبیرخانه دین پژوهان کشور
8.       دبیر و گردآورنده خبرنامه" ادیان و مذاهب" زیر نظر انجمن علمی ادیان و مذاهب حوزه علمیه (1384– 1386)
9.       مدیر اطلاع رسانی فرهنگی معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغا ت اسلامی( 1385 – 1386)
10.    مدیر اداره کتابخانه های دفتر تبلیغات اسلامی ( 1368-1370)
11.    مدیر هماهنگی امور انفورماتیک دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم( 1377- 1379)
12.    مدیر و عضو شورای علمی واحد آمار و اطلاعات فرهنگی معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی( 1373-1383)
13.    معاون اطلاع رسانی مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی( 1378-1381)
14.    کارشناس و مشاور اطلاع رسانی معاون پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی ورییس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی(1381-1383)
15.    مدیرهماهنگی وهمکاری های علمی وپژوهشی وبین الملل پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی( 1383- 1385)
16.    مدیر کارگزینی کل دفترتبلیغات اسلامی (1372 – 1378 )
17.    مدیر کمیته اطلاع رسانی و تبلیغات جشنواره هنر آسمانی (1386 – ادامه دارد)
18.    مدیر فناوری اطلاعات دانشگاه باقرالعلوم (ع) (1386- 1388)
19.    مسوول کتابخانه بعثه مقام معظم رهبری در موسم حج سال 1388
20.    مدیر اداره سمعی و بصری دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام (1388- ادامه دارد)

 فعالیت های مطبوعاتی :

جواب تشکر را با تواضع،

    جواب کینه را با گذشت،

       جواب بی مهری را با محبت،

                جواب ترس را با جرأت،

                    جواب دروغ را با راستی،

                         جواب دشمنی را با دوستی،

                             جواب زشتی را به زیبایی،

                               جواب توهم را به روشنی،

                                       جواب خشم را به
صبوری،

                                   جواب سرد را به گرمی،

                             جواب نامردی را با مردانگی،

             جواب همدلی را با رازداری،

          جواب پشتکار را با تشویق،

        جواب
اعتماد را بی ریا،

               جواب بی تفاوت را با التفات،

                 جواب یکرنگی را با اطمینان،

            
      جواب مسئولیت را با
وجدان،

            
        جواب حسادت را
با اغماض،

            
           جواب
خواهش را بی غرور،

            
          
   جواب دورنگی را با خلوص،

            
            
   جواب بی ادب را با سکوت،

    جواب نگاه مهربان را با لبخند،

      جواب لبخند را با خنده،

          جواب
دلمرده را با امید،

    جواب منتظر را با نوید،

جواب گناه را با بخشش،

هیچ وقت هیچ چیز و هیچ کس را بی جواب نگذار،

مطمئن باش هر جوابی بدهی ،یک روزی ، یک جوری ، یک جایی به تو باز می
گردد ...

5 نرم‌افزار برتر Mind Mapping برای سازمان‌دهی و بیان مطالب
نویسنده : یاسر رضایی -
mind mapping، نرم افزار، رایگان، نقشه ذهنی
 
ایجاد نقشه ذهنی (Mind Mapping) روشی برای سازمان‌دهی و ساختار دادن به مطالب ذهنی ما برای ارائه تصویری و منسجم آن به دیگران است.

اهمیت این تکنیک را هنگام ارائه مطالب ذهنی خود به دیگران می‌توانید متوجه شوید. شرایطی را تصور کنید که می‌خواهید مطلبی را که در ذهن دارید

برای جمعی توضیح دهید. اگر این مطلب به خوبی ارائه نشده و سازمان‌دهی مناسبی نداشته باشد احتمالاً افراد در درک آن دچار مشکل می‌شوند. اینجاست

که تکنیک نقشه ذهنی می‌تواند به کمک شما بیاید. کمکی که این تکنیک می‌تواند به شما بکند از دو نوع است:
1- به خود شما کمک می‌کند که تمام جوانب موضوعی که در ذهن دارید را یک جا جمع کنید تا چیزی از قلم نیافتد و نیز تصویری جامع از موضوع مربوطه

ایجاد کنید.
2- به دیگران کمک می‌کند که در انبوه مطالبی که ارائه می‌دهید گم نشوند و سررشته‌ی موضوعات را همواره در دست داشته باشند و نهایتاً درک خوبی از

موضوع ارائه‌شده توسط شما به دست بیاورند.
 
تکنیک نقشه ذهنی از دیرباز با استفاده از قلم و کاغذ، مورد استفاده بسیاری از افراد بوده است ولی امروزه نرم‌افزارهای خوبی نیز برای کمک به ما در این

زمینه به وجود آمده‌اند. در اینجا چند تا از بهترین نرم‌افزارهای موجود در این زمینه را معرفی می‌کنم.

- نرم‌افزاراینترنتی MindMeister
این نرم‌افزار که در واقع یک برنامه تحت وب (Web Application) بوده و به رایگان در اختیار همگان می‌باشد، یکی از ساده‌ترین نرم‌افزارهای

موجود برای ایجاد نقشه ذهنی است و همین سادگی هم جزو بهترین قابلیت‌های آن به شمار می‌رود. بعد از ثبت‌نام رایگان و ورود به سیستم، تنها کلیدهای

مورد نیاز برای ایجاد یک نقشه ذهنی کامل و زیبا، کلیدهای جهتی و کلید Insert (برای ایجاد هر گره جدید در نقشه) از صفحه کلید شما می‌باشد. اندازه

فونت‌ها و رنگ گره‌ها نیز قابل تنظیم هستند. در گوشه‌ی سمت راست بالای صفحه یک پنجره کوچک وجود دارد که می‌توان از آن برای زوم کردن و

کارهای دیگر در نقشه استفاده کرد. یکی دیگر از مزایای خوبی که این ابزار دارد، قابلیت Export کردن نقشه‌هایی که ایجاد کرده‌اید به فرمت‌های

متنی، PDF و تصویری می‌باشد.
 
2- نرم‌افزار Mind Manager
این نرم‌افزار با وجود آنکه بسیار گران است اما واقعاً ارزش استفاده کردن را دارد. واسط کاربری و ویژگی‌های عالی نرم‌افزار Mind Manager،

ظاهری مانند آفیس 2007 دارند. پس از نصب برنامه، یک سری قدم‌های لازم برای ایجاد یک نقشه ذهنی ساده به شما به صورت گام‌به‌گام آموزش داده

می‌شود که هم برای آشنایی شما با محیط برنامه و هم برای نشان دادن ویژگی‌هایی از نرم‌افزار که ممکن است از چشم شما پنهان بمانند مفید می‌باشد.

این نرم‌افزار سازگاری کاملی با مجموعه آفیس (Export و Import کردن از آفیس یا گذاشتن نقشه با قابلیت‌های کامل در درون یک فایل آفیس)

داشته و قابلیت اتصال با MySQL و Access را نیز دارد. قابلیت‌های مرتب‌سازی، فیلترسازی و جستجوی متنی که در نرم‌افزار گنجانده شده است،

یافتن مطالب در نقشه‌های بزرگ را بسیار تسهیل می‌کند. امکان Export به PDF و Flash نیز در برنامه وجود دارد. ضمناً این برنامه با وجود گران

بودن، قابلیت نصب و استفاده آزمایشی به مدت 30 روز را دارد.
 
3- نرم‌افزار XMind
نرم‌افزار XMind از آن دسته نرم‌افزارهایی است که پس از استفاده از آن، آدم تعجب می‌کند که چرا چنین قابلیت‌های ایده‌آلی در یک نرم‌افزار رایگان

گنجانده شده است. واسط کاربری نرم‌افزار بسیار ساده بوده و استفاده از آن نیاز به هیچگونه کمکی ندارد. تنها با فشردن چند دکمه از صفحه کلیدتان

می‌توانید در قسمت‌های مختلف نقشه‌ی خود حرکت کنید. علاوه بر نقشه‌های ذهنی معمولی، می‌توانید نمودارهای استخوان ماهی، نمودارهای سازمانی،

درختی و منطقی نیز ایجاد کنید. نقشه‌های ذهنی ایجاد شده در این نرم‌افزار را می‌توانید به فرمت‌های Html، تصویری یا متنی نیز Export نمایید.
این نرم‌افزار رایگان بوده و نسخه‌ی قابل‌حمل (یعنی بدون نیاز به نصب) نیز دارد.
 
4- نرم‌افزار FreeMind
نرم‌افزار FreeMind یک نرم‌افزار رایگان مبتنی بر جاوا می‌باشد. قابلیت‌های مختلفی که در این نرم‌افزار وجود دارد به صورت کامل با کلیدهای میان‌بر

از طریق صفحه کلید قابل دسترسی هستند به نحوی که اصلاً نیاز به استفاده از موس وجود ندارد. این یکی از مهم‌ترین قابلیت‌هایی است که نرم‌افزارهای

مختلف در این حوزه حتماً باید داشته باشند زیرا استفاده از موس، ذهن شما را از موضوعی که به آن فکر می‌کنید منحرف می‌کند در حالی که در هنگام

استفاده از چنین نرم‌افزارهایی، ذهن شما باید کاملاً آزادانه فعالیت کرده و با فشار چند کلیک به ایجاد گره‌های دلخواه خود در نقشه و وارد کردن متن

مربوطه بپردازید. عناصر تصویری نقشه‌های ذهنی ایجادشده توسط این نرم‌افزار را کاملاً می‌توانید مطابق با میل خود سفارشی کنید مثلاً از آیکون‌های

دلخواه برای علامت‌گذاری گره‌های نقشه، رنگ کردن عناصر مختلف، گروه‌بندی عناصر و غیره استفاده کنید. این نرم‌افزار قابلیت Export کردن به

فرمت‌های Html، PDF، تصویری و غیره را دارد.
 
5- نرم‌افزار MindMapper
نرم‌افزار MindMapper علیرغم قیمت بالایی که دارد، دارای امکانات نسبتاً خوبی است. این نرم‌افزار دارای واسط کاربری سرراستی بوده و محیطی

مشابه با محیط آفیس 2003 دارد. این نرم‌افزار قابلیت رسم انواع نقشه‌ها از نقشه‌های خاص و دلخواه گرفته تا نقشه‌ی استخوان ماهی، نقشه‌های سازمانی

و انواع ساختارهای مختلف نقشه‌ها را دارد. استفاده از کلیدهای میان‌بر در این نرم‌افزار بسیار آسان است؛ در عمل، تنها کلیدهایی که نیاز است مورد استفاده

قرار دهید، کلیدهای جهتی و کلید Enter می‌باشند. این نرم‌افزار قابلیت Export کردن به فرمت متنی، تصویری، PDF، word، excel و غیره

را دارد.

پس‌نوشت:
از بین نرم‌افزارهای بالا، Mind Manager و Mind Mapper فروشی بوده (به ترتیب 350 دلار و 140 دلار) و بقیه رایگان هستند. اما همین دو

نیز دارای یک دوره آزمایشی 30 روزه هستند که می‌توانید در این 30 روز به رایگان استفاده کنید.
 
منبع: http://tafreevar.wordpress.com  به نقل ازhttp://farabiuniversity.persianblog.ir/post/157

اشاره
کارکرد و نقش نشریات در دورة جدید در جهان اسلام بر کسی پوشیده نیست. افکار عمومی مسلمانان از یک سو و ارتباط نخبگان با تودة مردم از سوی دیگر توسط مطبوعات شکل ‏گرفته است. مقاله با نگاه کلی به نشریات در جهان, تحلیل کلی از آن‏ها ارائه کرده است. در ضمن به تاریخ نشریه‏نگاری و اهم مجلات در جهان اسلام پرداخته است. نویسنده علاوه بر نشریات جهان اسلام, در نشریات مسلمانان در خارج از کشورهای مسلمانان دقیق شده و به بررسی آن‏ها پرداخته است. نشریات تا حدی تفکیک و طبقه‏بندی موضوعی شده است. البته نشریات کم مایه و به اصطلاح زرد (یک بار مصرف) از قلمرو پژوهش نویسنده بیرون است. دامنه پژوهش نویسنده کوتاه است و مقاله جامعیت لازم را ندارد. اما با ارائة اطلاعات کلی و عمومی، خوانندگان را با این پدیده نو در جهان اسلام آشنا می‏کند.
آقای منور احمد انیس, سردبیر Perudica Islamica در کوالالامپور است و به دلیل مشغولیت به کتاب و مجله اطّلاعات مفیدی در این مقاله عرضه کرده است.
برخی قسمت‏های مقاله به توضیح یا تکمیل یا نقد نیاز داشت از این‏رو یادداشت‏هایی در پاورقی نوشته شده که با شماره‏های داخل پرانتز مشخص است. مترجم به گویا، سلیس و مفهوم کردن برخی از عبارات نظر داشته و در برگردان برخی عبارات، دستکاری‏هایی کرده است. عناوین لاتینِ نشریاتی که عنوان آن‏ها به فارسی ترجمه شده در پاورقی آورده شد تا پژوهشگر اطلاعات بیشتری جهت پی‏گیری در اختیار داشته باشند.
عرضة اطلاعات جامع در زمینة «نشریات اسلامی» بسیار دشوار، اما ممکن است. در عرف پژوهش شرق‏شناسی مدت‏ها است که واژة «فرهنگ عربی», مترادف با «فرهنگ اسلامی» به کار می‏رود. این کاربرد تا حدودی به فرهنگ ترکی و فارسی نیز راه یافته است. اما دو زبان اردو و مالی علی‏رغم این که تقریباً نیمی از مسلمانان جهان دارای آن‏ها هستند، مدّ نظر قرار نگرفته و این کاربرد در آن‏ها نیست. قلمرو این مقاله فرهنگ اسلامی به منزلة مجموعه‏ای از فرهنگ مسلمانان با زبان‏های مختلف است.
اسلام فقط محصول فرهنگی مسلمانان نیست. بلکه افراد خارج از مأمن و حیطة آن نیز به مطالعه و پژوهش پرداخته‏اند. با جزم اندیشی‏های فطری و ایدئولوژیکی نمی‏توان مجموعة تلاش‏های فرهنگی شرق‏شناسان را نادیده انگاشت. از سوی دیگر صرف پرداختن به موضوعات اسلام و مسلمانان، اثری را مستقیماً جزئی از فرهنگ اسلامی نمی‏سازد. برای تعیین مصادیق آثار موجود در چارچوب این محدوده، باید اعتقادات دینی را، هر چند مشخصة اساسی و حیاتی فرهنگ اسلامی است, کنار گذاشت و در سنجش و بررسی آثار به اهمیت برخورداری از ویژگی نهادینه بودن آن‏ها در این مجموعة وسیع توجه داشت. العروة الوثقی نخستین نشریه اسلامی بود که در سطح وسیع عرضه شد. نخستین شمارة العروة الوثقی که جمال‏الدین اسدآبادی (1897ـ1838)، از جمله مصلحان برجستة مسلمان، آن را پایه‏گذاری نمود در سیزدهم مارس 1884 به مرحلة چاپ رسید. این نشریه به عنوان نماد مقاومت مسلمانان در برابر استعمارگرایی، انگلیسی‏ها را به خشم آورد. آنان نیز، عثمانی‏ها را برای ممانعت از توزیع و نشر آن متقاعد ساختند. حاکمان انگلیسی در هند برای خریداران و خوانندگان این نشریه جریمة سنگین صد پوندی و دو سال حبس در نظر گرفتند. مصر هم حکم مجازات مشابهی را تعیین کرد. مجلة مزبور در مواجهه با حجم روز افزون فشارها انتشار خود را پس از هفت ماه و هجده شماره، در هفدهم اکتبر 1884 متوقف کرد. در دورة اخیر، عبدالحکیم طبیبی، یکی از پیروان اسدآبادی با انتشار مجلة دو ماهانه‏ای با همان عنوان در ژنو، یاد اسدآبادی را زنده کرد. مجلة جهان اسلام (کراچی) با مسؤولیت «رابطة العالم الاسلامی» بازتاب‏های نوین دیگری از دیدگاه احیای اسلام اسدآبادی است.
فرهنگ اسلامی به منزلة پیش‏قراول در زمینة انتشار نشریات پژوهشی مسلمانان، درخشید. این نشریه در سال 1927 با حمایت نظام حیدر آباد در دکن هند به چاپ رسید. سردبیر نخست آن، محمد مارمادوک پیکتال، مسلمان انگلیسی مشهور بود که ترجمة وی از قرآن به نوبة خود، اثر ماندگاری است. پس از درگذشت پیکتال، فرهنگ اسلامی به دست توانای محمد اسد، مسلمان لهستانی یهودی تبار سپرده شد. بعدها ترجمة قرآن و تفسیر وی بر صحیح البخاری او را از ارج و موقعیت معتبر نزد جامعه مسلمانان برخوردار کرد. این نشریه که اخیراً به حالت تعلیق درآمده، مدتی حدود نیم قرن یکّه تاز میدان بوده است. پس از جدایی پاکستان، برخی نشریات شامل فرهنگ اسلامی، مطالعات اسلامی, قبال, اسلام نامة همدرد به شهرت رسیدند. برجستگی نشریه ادبیات اسلامی از آن جهت بود که این نشریه با روحیة متهور شیخ محمد اشرف, بنیانگذار آن به شکوفایی رسید. با درگذشت وی، انتشار آن متوقف شد. این شخصیت در راه ترویج و نشر آثار پژوهشی مسلمانان همّت کارآمدی داشت. مطالعات اسلامی و نشریة اردو زبان فکر و نظر، همچنان به پر کردن خلأ به جای مانده از عدم حضور فرهنگ اسلامی و ادبیات اسلامی مشغول هستند. اقبال به عنوان یک منبع منحصر به فرد و مهم‏ترین اثر تحقیقی و علمی در زمینه فلسفه و پیروی از افکار محمد اقبال، خود را متمایز ساخته است. اسلام نامة همدرد و نشریة وابسته به آن یعنی طب نامة همدرد بازتابی از ایثار و فداکاری خلل ناپذیر ناشی از توصیة محمد سعید شمرده می‏شود. آنان همانند وقف دیانت ترکیه (استانبول) حکایت از آن دارند که ترویج علم با استفاده از روش سنتی و مرسوم حمایت از موقوفات که زمانی سنت مورد احترام مسلمانان بود، هنوز منسوخ نشده است. پیام جهانی, قرآن الهدی, نظام اسلامی و مجاهدین (پیشاور) برخی دیگر از عناوین خوش نام نشریات پاکستانی هستند. نشریات علمی در هند با عناوینی از قبیل اسلام و عصر مدرن, مطالعات دینی, فلسفة اسلامی, دوران‏های اسلامی, المرسلات و علوم قرآن، الرساله برجسته شده‏اند. هند مسلمان نشریة پرجاذبه‏ای است که مشکلات مسلمانان ساکن هند به منزلة یک اقلیت را منعکس می‏کند. دفتر خاطرات کشمیر نیز یکی دیگر از این نشریات است.(2)
طی پنجاه سال گذشته، گلانیک تنها صدای بوسنی و منبع و مرجع حیاتی و لازم الوجود دربارة تاریخ اسلام در بالکان بوده است. قتل عام جاری مسلمانان بوسنیایی ادامة نشر این مجله را غیر ممکن کرد. اسلام (سارایوو) نیز به همین سرنوشت دچار آمده است.
ترکیه که یک کشور رسماً لائیک است, با رشد بی‏سابقة فرهنگ اسلامی در قرن بیستم مواجه بوده است. نشریة نور بدیع الزمان سعید نورسی به همراه عناوینی نظیر اسلام, دیانت، اسلام (استانبول)، آکادمی نو, حکمت نشریة باسابقه و طولانی مدت خود را همچنان مستدام نگاه داشته است. در اندونزی نیز عناوین اسلامی نظیر الحکمه، علوم القرآن، قبله, بستاری و اذان در حال شکوفایی هستند.
نشریات بسیار متعددی به دنبال وقوع انقلاب اسلامی در ایران به صحنه آمد. تداوم حضور این نشریات به صورت نسخه‏های چند زبانی نظیر التوحید، محجوبه، پژواک اسلام, پیام ثقلین بوده است.(3)
مسلمانان آسیای میانه چندی است می‏کوشند فرهنگ خود را غنی نشان دهند و به اوج و برجستگی دست یازد. گویا نشریة آسیای میانه در عرصة بازرگانی و تجارت از قدیمی‏ترین نشریه‏های این منطقه است. سایر عناوین در این منطقه عبارتند از: پژوهنامة AACAR (یک اثر مرجع دو سالانة سودمند)، آسیای مرکزی, آسیای مرکزی در یک نگاه, چشم اندازی بر آسیای میانه و بررسی آسیای میانه.
نشریة مطالعات فلسطین مهم‏ترین و تنها منبع مقالات علمی و تحقیقی راجع به فلسطین است. اخبار واشنگتن از مسائل خاورمیانه با رویکردی منصفانه و غیرمغرضانه شناخته می‏شود. نشریة پناهندگان فلسطینی امروز وابسته به نهاد امداد و کار سازمان ملل متحد تنها اثر رسمی است که به پناهندگان فلسطینی می‏پردازد. الفجر، تازه‏های حقوق بشر, اسرائیل و گزارشات سیاسی فلسطین, دیدگاه تازة آمریکا, هفدهم آوریل و شکست محاصره سایر نشریات موجود در این موضوع هستند. مرکز تحلیل سیاسی واشنگتن دی. سی. دربارة فلسطین به صورت گاهنامه به عرضه گزارش و مقالات می‏پردازد.(4)
جمعیت‏های اقلیت مسلمان در کشورهای غیر اسلامی در دهه‏های اخیر نشریات متعدد و قابل توجهی عرضه کرده‏اند. مؤسسة روزنامه‏نگاری مسائل اقلیت مسلمان (جدّه) در عرصه فرهنگ از زمرة برجسته‏ترین‏ها است. این اثر با همت و بنیانگذاری دکتر سید زین العابدین فقید به سرعت به یکی از معدود نشریات اسلامی دارای شهرت بین‏المللی تبدیل شد. مسلمان و افق‏های اسلامی به ترتیب در انگلستان و آمریکا پیشتازان برخی نشریات نوظهور بودند. نشریة بین‏المللی هلال در کانادا شاید یکی از سابقه‏دارترین نشریات در نوع خود باشد. مسلمانان استرالیا با عرضه فراست و پس از آن، عصر مسلمان استرالیا برتری جستند. نشریة بین‏المللی اثر (لندن) در شمار قدیمی‏ترین نشریات اسلامی نیمه علمی و دانشگاهی می‏باشد که همچنان تأثیر خود را در گسترة جهانی حفظ کرده است. موقعیت فصلنامة اسلامی (لندن) به سبب نشر غیر منظم کمی تنزل یافته است. عقل مسلمان, صدای تازه و پرشور جوانان مسلمان به منزلة ابتکار گویایی در تاریخ روزنامه‏نگاری مسلمانان است. این اثر در پی حضور کوتاه نشریة بدیع دیگری به نام مسلمان و روز آمدی: نشر تصویری هفتگی به صحنه آمد. متأسفانه اخبار کیو, هفته نامة همین گروه از نویسندگان جوان و مخلص، انعطاف و سازگاری بیشتری از خود نشان داده است. اخبار مسلمانان نشریة جدید و تأثیرگذار دیگری است. تفحّص (افکار) و عربی دو اثر قابل ذکر دیگری است که جمع وسیعی از خوانندگان در بسیاری از کشورها را به خود جلب کرده بود. ولی اکنون از دور نشر خارج شده‏اند.
نشریة بین‏المللی مطالعات اسلامی و عربی (بلومینگون, ایندینا) نخستین نشریة آمریکایی اسلامی است که معیارهای عصر حاضر برای انتشار آثار علمی دارا است. پس از آن، نشریة آمریکایی علوم اجتماعی اسلام با جهت‏گیری اسلامی‏سازی علم پا به عرصه گذاشت. سه مجلة گلدسته, تفحص و پیام با سابقة دیرین از سوی جامعة مسلمانان در آمریکا چاپ می‏شود. در همین حال، خوانندگان گرایش تازه همچنان جانب وفا را نگاه داشته‏اند و مشترک آن هستند. مسلمانان آمریکا نشریة به نسبت جدیدی است که گیرایی بسیار دارد. خبرنامة نظارت رسانه‏ای مسلمانان نخستین تلاش نظام‏مند مسلمانان در زمینة مراقبت رسانه‏ای است. جامعة مسلمانان آمریکا ـ آفریقا دارای دو نشریة مهم به نام‏های نشریة مسلمانان و ندای آخر است. ADC تایمز خواندنی‏های مهمی برای جامعة آمریکا ـ اعراب را در خود دارد.
مدت مدیدی است که جوامع مسلمان هنگ‏کنگ، سنگاپور، تایوان، ژاپن، موریتیوس و رئونیون به ترتیب، در انتشار مسلمان هنگ‏کنگ، خوانندة مسلمان، اسلام در چین، سلام، الهلال و الاسلام ارادت خود را نشان داده‏اند. النهضة (کوالالامپور) به خاطر گسترة زیاد در منطقه شناخته شده است.
مسلمانان اسپانیا با عناوینی نظیر الف لام, خبرنامة بسم الله و احسان در شرف پیوستن به صحنة نشر هستند. مسلمانان آفریقای جنوبی(5) از موقعیت و جایگاه محکمی در قلمرو نشر برخوردار می‏باشند. القلم, مجلس, دیدگاه‏های مسلمانان, العلم (دوربان) و الاسلام (کیپ تاون) برخی نشریاتی با شمارگان بالا هستند.
نشریات اللسان العربی, نشریة مطالعات عربی (بروئنی دارالسلام) نشریة ادبیات عرب, مروری بر لغت‏شناسی, ادبیات اسلامی (استانبول)، معیار و مبنا در زمینة زبان و ادبیات عرب هستند. العربیه، ادبیات و نشریة زبان‏های آفریقایی ـ آسیایی نمونه‏های دیگر در این عرصه به شمار می‏آیند. تفکر مسلمانان عنوان جدیدی در زمینة ادبی است. در عرصة حقوق اسلامی تا حدودی کمبود منابع دیده می‏شود. فصلنامة حقوق تطبیقی اسلامی تنها نشریة ممتاز در این زمینه است. دو نشریه به نام‏های نشریة حقوقی و سیره دانشگاه بین‏المللی اسلامی و نشریة حقوق سیره که دانشگاه بین‏المللی اسلامی کوالالامپور مسؤولیت نشر آن‏ها را در اختیار داشته است, اکنون متوقف شده‏اند. نشریه پیراندانگان به معضل حضور و چاپ غیر منظم دچار است. نشریة سیره با حمایت و توجه دانشگاه مالایا در کوالالامپور به چاپ رسیده است. فصلنامة حقوق عربی و جامعه و حقوق اعراب سایر عناوین در این موضوع هستند. علوم اسلامی از جمله نشریات پیشگام در عرصة نشریات تخصصی و تنها نشریه‏ای است که در نوع خود، علم و فناوری را از دیدگاه اسلام مورد توجه قرار می‏دهد. اسلام امروز, علم و فن آوری در جهان اسلام, کستوری علم و صنعت نشریة فرهنگستان اسلامی علوم و خلاقیت علمی و تفکر اسلامی نیز عناوین مربوطه هستند.
تعداد مجلاّتی که مسائل تعلیم و تربیت اسلامی را مورد توجه قرار می‏دهند, اندک است. فصلنامة تعلیم و تربیت اسلامی به دنبال برگزاری نخستین همایش بین‏المللی تعلیم و تربیت در مکة مکرمه در سال 1977 به چاپ رسید و تاکنون به این روند ادامه داده است. نشریه پندیدیکان اسلام مجلة دیگری است که در کوالالامپور به چاپ می‏رسد. نشریة تربیت معلم مسلمان مجلة جدیدی است که در ایالات متحده به چاپ می‏رسد.
توجه اخیر به مسألة اقتصاد اسلامی به گسترش آثار و فرهنگ مربوط به آن انجامیده است. نشریات برجسته در این زمینه عبارتند از: نشریة علم اقتصاد اسلامی, مروری بر توسعة پاکستان, افق جدید, نشریة آمریکایی سرمایه‏گذاری اسلامی, نشریة همکاری اقتصادی میان کشورهای اسلامی, نشریة جامعه پزشکی آمریکای شمالی, بررسی اقتصاد اسلامی و نشریة بانکداری و سرمایه گذاری اسلامی.
نشریة جامعة اسلامی پزشکان آمریکای شمالی, نشریة جامعة اسلامی پزشکان آفریقای جنوبی و طب نامة همدرد که قدیمی‏ترین نشریه در میان این سه مورد است، سه مورد از مجلاّت با موضوع طب اسلامی هستند. نشریة پزشکی جهان اسلام چندی پس از آغاز به کار در لندن از دور نشر مجلاّت خارج شد. نشریة پزشکی جمهوری اسلامی ایران نیز ضمیمه‏ای در خور ستایش و تحسین است. جهاد و توحید, نشریه‏ای دربارة اچ. آی. وی. و ایدز تنها مجلة اسلامی در این باره است.
مطالعات زنان موضوعی است که در نشریات پژوهشی و دانشگاهی چندان برجسته به نظر نمی‏آید. اما عناوینی نظیر محجوبه، امّی, الوردة, مسلمة, حس مادری, خانوادة مسلمان, سومبایک (کازان، روسیه)، نشریة بین‏المللی خواهران مسلمان و کادین وی آیل رویکرد اسلامی به مسائل زنان و خانواده را به تصویر می‏کشند. حداقل چهار نشریة خبرنامة شرکت گاه, نشریة احفاد, نیمة دیگر و زنان ساکن در جوامع برخوردار از حقوق اسلامی به دلیل در برداشتن مضامین مرتبط با امور زنان مسلمان از دیدگاه زنان دارای اهمیت خاصی است.
متأسفانه، هنر، صنایع و معماری اسلامی با استقبال کمتری مواجه بوده و نشریات به نسبت کمی به هنر و معماری گرایش داشته‏اند. پیشرو در این زمینه مجله هنرها و جهان اسلام بود. اما چاپ این مجله پس از شمارة بیست به دلیل کمی بودجه متوقف شد. گزارش هنر غربی نیز به همین سرنوشت دچار شد. چه بسا خبرنامة IRCICA که مرجعی مفید به نظر می‏رسد آخرین امید محققان هنرهای اسلامی باشد.
معمار با ادعای صاحب نظر بودن در زمینة معماری، از دور چاپ و نشر خارج شده است. مقرنس عنوان مجلة دیگری است. باستان شناسی اسلامی (پاریس) از موقعیت ممتازی در صنعت باستان شناسی برخوردار است.
امروزه رشد محسوسی در فعالیت مجلاّت پیرامون مطالعات بین ادیان به چشم می‏خورد. روابط مسلمانان ـ مسیحیان در کانون توجه, اسلام ـ مسیحیت, پژوهشنامة مطالعات اسلامی مؤسسة هنری مارتین و اسلام و روابط مسلمانان و مسیحیان برخی از این عناوین هستند.
در بخش تدوین و انتشار مجلاّت مرجع(6)، نقد و بررسی کتاب در جهان اسلام مرجعی است که تا حدودی با فشردة مطالعات خاورمیانه در رقابت می‏باشد. راهنمای فرهنگ اسلامی (7) به همراه نقد و بررسی کتاب در جهان اسلام منبع مفیدی برای یافتن اطلاعات کتابشناسی منابع اسلامی در زبان انگلیسی است. در بخش عربی، عالم الکتب [ریاض](8) منبع فوق‏العاده و منحصر به فردی است. فصل کتاب (9) راهنمای نشریات فارسی زبان موجود است(10). نشریات اسلامی به مدیریت منور احمد انیس، منبعی ممتازی در زمینة مطالب مجلاّت اسلامی در رشته‏های مختلف است.
پژوهش‏های مربوط به موضوعات میان رشته‏ای اقتضا داشت که نشریاتی به آن‏ها بپردازند، از این‏رو چندین مجله برای این منظور پدید آمده است. برخی از آن‏ها عبارتند از: القلم (لاهور)،
العدوة (لاهور)، نشریة مطالعات اسلامی (آکسفورد)، نشریة IKIM (کوالالامپور)، چشم‏اندازهای اعراب و مسلمانان (دهلی نو)، تأثیر (استانبول)، چشمه (لندن)، گفتمان روشنفکرانه (کوالالامپور).
از دورة سید جمال الدین اسدآبادی تا عالم الکتب، مجلاّت اسلامی در عرضة محتوای بهتر رشد و تکامل داشته‏اند. البته کیفیت تولید و دقت تحریر مطالب همواره مشکلاتی داشته است. از برخی زمینه‏ها کاملاً غفلت شده است و مسلمانان می‏کوشند با پژوهش در آن زمینه به پیشرفت و تکامل دست یابند. زمان آن رسیده است که محققان موقعیت چاپ و نشر مجلات را در جهان اسلام را مورد ارزیابی قرار دهند.

سایت.. TalkMiner.COM

 موتوری رایگان برای جستجو در دروس دانشگاهی یوتیوب می‌باشد که تاکنون بیش از 12 هزار ویدئو و درس در موضوعات مختلف را به پایگاه اطلاعاتی خود افزوده است. شما می‌توانید با جستجوی موضوع یا رشته‌ی مورد علاقه‌ی خود، انبوهی از درس‌ها و سخنرانی‌های مفید دانشگاهی را به همراه شرح مختصری از محتوای هر ویدئو، مدت‌زمان ویدئو، تاریخ انتشار، تعداد اسلایدها، و کانالی از یوتیوب که ویدئوی مربوطه به آن تعلق دارد ببینید. در ستون راست نیز نتایج جستجو نمایش داده می‌شود. در سمت چپ صفحه‌ی جستجو، می‌توانید جستجوی خود را بر اساس تاریخ انتشار یا کانال یوتیوب مربوطه محدودتر کنید. توصیه می‌کنم اگر ویدئوی خوبی پیدا کردید، مشترک کانال آن شوید تا همواره از مطالب جدید آنها آگاهی پیدا کنید.

مجموعه دو جلدی " پاسخ به شبهات وهابیت در پرتو شریعت " به همت نهاد نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت و با تالیف عباسعلی زارعی سبزواری چاپ و به بازار عرضه شد .
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، مولف در این کتاب با بیان اینکه تفکر وهابیون از زمان تاسیس تاکنون چیزی جز بی منطقی و فرار از رویارویی با استدلال و گرایش به تفکیر فرقه های اسلامی نیست تصریح می کند: وهابیون با شعار توحید، به استفاده از خشونت و تهاجم روی آوردند و به مدینه منوره یورش برده و حرم پیامبر(ص) را غارت کردند .
وی با انتقاد از برگزاری همایش های ضدشیعی توسط وهابیون می افزاید: آنان در این همایش ها معتقدند نباید به شیعیان اجازه داد تا در مساجد اجتماع مذهبی داشته باشند.

Scientific Classification on Bibliography
پرویز اذکائی (سپیتمان)

«فهرست‏»ها خواه از اشیاء و یا اسماء هم از دیرباز بر دو نوع، یعنی مبنی بر دوگونه طبقه‏بندی بوده است: الفبایی و موضوعی؛ دانسته است که فهرستهای الفبایی، بیشتر در ترتیب حروف اسامی (اشخاص و کتب) و مفردات لغات و فرهنگها و واژه‏نامه‏ها کارآمد است، و فهرستهای موضوعی در تبویب اشیاء مجرّد و اسامی مرکّب و عناوین ذی محتوی، همچون علوم و فنون و کتابها و مانند اینها به کار آید. چنان‏که جالینوس در «پیناکس» (فهرست, سیاهه) آثار خویش بنا به ترجمه حُنَین بن اسحاق، کتابهای خود را اولاً در دو مقوله کلّی رده‏بندی کرده؛ گوید در مقاله اول، کتابهای طبّی و در مقاله دوم کتابهای منطق و فلسفه و بلاغت را آورده؛ و ثانیاً ترتیب کتابهای هر مقاله کلّی نیز تا حدّی به موجب تفریع موضوعی است، چنان‏که حتّی یک گفتار به عنوان «فی مراتب القرأة» داشته، که به خواننده توصیه می‏کند. کتابهایش را به ترتیبی که آورده «کتاب بعد کتاب» از اول تا آخر بخواند.
حُنَین گوید: من این گفتار را ترجمه نکردم، بلکه پسرم اسحاق آن را برای بختیشوع ترجمه کرده است.[2] به هر حال، ملاحظه می‏شود که جالینوس کتابهای طبی خود را تقریباً به قاعده امروز برحسب «کلیّت متنازل» رده‏بندی نموده (اِشکال فنّی در کار وی «ترکیب متزاید» است). اما کلیّات موضوعی از « فِرَق» یا مکاتب طبّی (که خود بر سه قسم است) و از«صناعت طبّی» آغاز می‏شود، سپس کتابهایی را که در اجزاء این صناعت نوشته، به فهرست می‏آورد.
باری، دانسته است که ابن‏ندیم (  -377ق) در الفهرست خود تقریباً مانند کتابنامه‏نویسان معاصر، در ذیل هر طبقه موضوعی که «فنّ» نامیده، نخست نام نویسنده را (حسب اسم اشهر) آورده، سپس
به ذکر آثار او پرداخته است. البته با این تفاوت که هیچ کدام ـ اسامی مؤلفان و عناوین آثار ـ
ترتیب الفبایی ندارند.
ما روش شیخ طوسی (  -460ق) در الفهرست خود ـ که البته کتابی رجالی است ـ مبنی بر تقدّم نام نویسندگان، به ترتیب الفبایی، منتها صورت اسم اشهر آنهاست. فهرست شیخ منتجب‏الدین رازی، و معالم ابن شهر آشوب (سدة‏ ششم ق) تقریباً همین‏طور است. ولی کشف الظنون، حاجی خلیفه (سدة یازدهم ق) و الذریعه شیخ آقا بزرگ (سدة چهاردهم ق) مبنی بر تقدّم نام کتابها بر نویسندگان، یعنی شناسه‏آوری یا کلمه مدخلی (Entry word) با عناوین آثار به ترتیب الفبایی آنهاست.
فهرست یا کتاب‏شناسی موضوعی پس از ابن‏ندیم که سراغ داریم، و اگر از روی بی‏اطّلاعی، اشتباه نکنم تا عصر حاضر نمونه منحصر به فرد می‏باشد، آن هم از یک مرد «علم» منحصر به فرد و عالم کبیر ایران، ابوریحان بیرونی که دو فهرست مشهور، یکی برای کتابهای حکیم محمّد بن زکریای رازی، و دیگری که از برای کتابهای خودش ترتیب داده است، هردو اصلاً و فرعاً موضوعی‏اند؛ چنان‏که طبقات اصلیه (12 رده)، در فهرست کتابهای رازی عبارت است از کتابهای پزشکی، طبیعیات، منطقیات، ریاضیات و نجومات، تفاسیر و تلخیصات، فلسفیات، ما بعد طبیعی، الاهیات، کیمیائیات، کفریات و متفرقات؛ و امّا بیرونی کتابهای خودش را در هفت رده طبقه‏بندی موضوعی کرده است: ریاضیات (که خود شامل پنج زیر رده است: حساب، هندسه، مثلثات، رسم فنی و مسّاحی)، نجومیات (که شامل پنج زیر رده یا بهر است: هیئت, آثار جوّی، ابزارها، احکام نجوم و گیتی‏شناسی). جغرافیا و زمین‏سنجی، فیزیک و علوم طبیعی، تاریخ و گاه‏شناسی، ادبیات و فلسفه، اعتقادات و ادیان.
بدیهی است که نباید از ما ایراد بگیرند چرا به احصاء‏العلوم‏ها و فهرست‏العلوم‏ها و مفاتیح‏العلوم‏ها اشارتی نمی‏رود، چه دانسته است که مبحث این‏گونه آثار در مقوله حِکْمی «تقسیم‏بندی علم» می‏گنجد، نه در اصول نظری فهرست‏نگاری که اینک مطلب ماست. البته، طبقه‏بندی علوم با طبقه‏بندی کتابها، مجانست دارد، زیرا کتابها حاوی‏ علوم‏اند که در حکم ظرف و مظروف است؛ به عبارت دیگر، کتاب را «علم مکتوب» گفته‏اند، چنان‏که دانش مدوّن (Recorded Knowledge) هم خوانند. پس اگر حکیمی علوم را طبقه‏بندی کرد، در حقیقت کتابها یا علوم مکتوب را رده‏بندی کرده؛ و بالعکس اگر کتاب‏شناسی، کتابها را رده‏بندی نموده در واقع محتوای علمی و فکری آنها را که «موضوعات» باشد، طبقه‏بندی کرده است.
اینک باید دید که «مراتب علوم» چگونه بوده باشد، یعنی ترتیب (Order) طبقات موضوعی یا تقدّم و تأخّر آنها (Systematic Schedule) به لحاظ معرفت‏شناسی، کدام صواب و منطقی و طبیعی تواند بود. دانسته است که دانشها مرتبتهایی از «معرفت»اند و سیر معرفت آدمی هم علی‏التحقیق از «عین»
() به طرف «ذهن» (subject) بوده باشد، صرفنظر از این‏که در روند «شناخت» تأثیر متقابل دارند.
فلسفه و مذهب، بی تفاوت، معارفی ذهنی هستند؛ زیرا که با مقولات انتزاعی و مجرّدات سر و کارشان باشد؛ پس طبیعی، و هم منطفی چنان خواهد بود که در رده‏بندی دانشها هم از مبادی عینی ابتداء شود؛ و بالمرّه با تنازل کلیّت عینی (یا عینیتها) به مبانی ذهنی اقتراب گردد. جالب توجه است که حکم قرآن مجید مصرّح است به این‏که «سَنریهم آیاتِنا فِی الآفاقِ وَ فی اَنفسِهِم?[3] یعنی نخست عوالم عینی (آفاق) و سپس بدایع حکمت یا عوالم ذهنی (انفس) شایسته نگرش است. به عبارت دیگر، حکم قرآنی نیز قائل به سیر معرفت‏اندوزی، نخست، از مبادی عینی به طرف مفاهیم ذهنی است؛ مثلاً از حیث مصداقی توان گفت که اوّل «جغرافی»، سپس «تاریخ» بایستی مطمح نظر باشد.
ولی متاسفانه چنان‏که دانسته است، یکی از طبقه‏بندیهای رایج کتابداری در ایران، معروف به روش دهدهی یا دیویی که هم بدبختانه در تدوین کتاب‏شناسیهای ما اثر مخرب ضدّعلمی داشته، نظر به آن‏که واضع آن چارلز «کاتر» کشیش خیالباف آمریکایی، دانشهای آدمی را تنگ‏نظرانه و ابلهانه در ده‏طبقه کلّی محدود نموده، سوار بر ابرهای پندارآمیز مسیحی‏گری، یکسره از آسمان به زمین می‏نگرد، و به‏سختی با نردبان ده‏پله‏ای‏اش پای بر این خاکدان می‏نهد. چه از جمله در این طبقه‏بندی «جغرافیا»، یعنی زمین‏پیمایی و طبیعت‏نگری که دانش بخش بزرگی از عالم عین است، در آخرین رده، جزو تاریخ قرار گرفته (دانسته است که وی در اولین رده‏ها فلسفه و مذهب را نهاده) و آنگاه تراجم احوال رجال را هم سفیهانه جزو زیر رده‏های جغرافیا برشمار آورده است.

معرفی 32 اثر درباره روش تحقیق در تاریخ در قالب بیان مشخصات کتاب و فهرست عناوین اصلی آن‏ها ا که بر اساس مطالب مندرج در خود کتاب‏ها تهیه شده است.

1. آشنایی مقدماتی با روش تحقیق در تاریخ، رسول جعفریان، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، 1367 ش، 71ص.
مؤلف در مقدمه کتاب خود بحث از تاریخ را در سه قسمت قابل بررسی دانسته که از جمله آن‏ها روش تحقیق است. ایشان پس از مقدمه در این باره به مباحث زیر اشاره می‏کند: تحقیق در مفردات حوادث برای تحلیل مجموعه آن‏ها، نقد اسناد تاریخی پس از جمع‏آوری کلیه اسناد و ارزیابی آن‏ها، نقد متون تاریخی با گردآوری و مقایسه آن‏ها،نقش انسان‏های در متن، متن و حوادث مرتبط با آن، عقل مورّخ در متن، نقش عقل در درک طبیعی متن، جغرافیای متن،منابع تحقیق، ارائه م‏آخذ و شواهد.
2. اساسیات منهجیة التاریخ، ناصرالدین سعیدونی، الجزایر: دارالقصبه، 2000 م، 207 ص.
مبادی منهجیة البحث التاریخی، اختیار الموضوع و ضبط الخطة، التعرف علی المصادر، نقد المادة التاریخیه، نقد المصدر، النقد الباطنی الایجابی والسلبی، شکل البحث، وضع البطاقات، التنصیص او الاقتباس، نقد النص، قرائات مختاره.
3. اصول البحث التاریخی، عبدالواحد ذنون طه، الموصل: دارالحکمه، 1411ق، 231ص.
ماهیة التاریخ، العلوم المساعدة، نشأة و تطور مناهج البحث والتدوین التاریخی، اصول البحث التاریخی الحدیث‏اختیار الموضوع، جمع الاصول، نقد الاصول، العرض والکتابة، اقسام البحث، تحقیق النصوص.
4. اندیشه اجتماعی متفکران مسلمان، تقی آزاد ارمکی، تهران: سروش 1374 ش، 328ص.
فصل چهارم این کتاب به تاریخ‏نگاری مسلمین و اندیشه اجتماعی برخی مورخان مانند یعقوبی و مسعودی می‏پردازد. فصل پنجم درباره روش تحقیق متفکران مسلمان است. در این فصل به طور مختصر درباره انواع روش‏های تحقیق (روش مشاهده و مقایسه‏ای) سخن به میان آمده و روش مَقدسی و یعقوبی بررسی شده است.
5 . البحث فی التاریخ، عاصم الدسوقی، اسیوط: مکتبة القدسی، بی‏تا، 230ص.
المنهج ضرورته و اشکالاته، تعریف المنهج، العلوم المساعدة، وضع خطة البحث، التعامل من النصوص، تفسیر وقائع التاریخ، التفسیر المثالی، التفسیر البیئی، التفسیر الحضاری، التفسیر الاقتصادی، الکتابة التاریخیة عند العرب المسلمین الاشکالات، الاجتهاد و التعمیم، الخضوع للمقولات المتواتره، النقد.
6 .تاریخ در ترازو، عبدالحسین زرین‏کوب، تهران: امیرکبیر، 1375 ش، صفحات 138 تا 167.
فصل‏های دوازده‏گانه کتاب درباره تاریخ‏نگاری و تاریخ‏نگری است. در فصل هشتم این مطالب را می‏خوانیم: شناخت روش و هدف در تاریخ، کشف و گردآوری اسناد، نقد خارجی، نقش مدارک کتبی، شهادت تاریخی، انتساب نقد متون، تصحیف در کتابت، تصحیف در تواریخ و سنین، اختلافات نسخه‏ها، نقد تاریخی، نقد منبع، سکه‏ها و کتیبه‏ها، مورخ در قلمرو باستان‏شناسی، ذکر و نقد م‏آخذ، چسب و قیچی، العهدة علی الراوی، توجیه و تفسیر واقعیات.